Жобаның негізгі идеясы – ХІХ ғасырдың соңы – ХХІ ғасыр басындағы қазақстандық қоғамның әлеуметтік тарихы мен мәдени жадының аудиовизуалды дереккөздерін іргелі пәнаралық зерттеу. Осы іргелі зерттеудің нәтижелері қазақ қоғамының тарихи және ұлттық субъективтілігін меңгерудегі аудиовизуалды сюжеттер жіктелуіне ықпал етеді. Жоба оның аудиовизуалды шежіресін зерттеуге және сюжеттердің мәдени әртүрлілігін жіктеуге бағытталған.
Қазақстандық тарихнамада алғаш рет жүзеге асырылатын жұмыстар: қазақстандық қоғамның әлеуметтік тарихы мен мәдени жадысының баяндауыштарының аудио (дыбыстық) мазмұнын зерттеу; музыкалық және әндік тәжірибені дәстүрлі эстетиканың әртүрлі субъектілерінің сақтау, қайта жіберу немесе ойлап табу формалары мен құралдары ретінде, кеңестік кезеңде жоғалған немесе цензураға ұшыраған мәдени жадының мазмұнын сақтау мақсатында оларды қайта ойлап табу, мимикрия, будандастыру немесе реконтекстуализациялауды зерттеу жеке басын сақтау үшін маңызды кейбір екпіндер, мысалы, ресми кеңестік өнер түрлерінде зерттеу.
Жобаның мақсаты Қазақстандық қоғамның ХІХ ғасырдың соңы – ХХІ ғасыр басындағы әлеуметтік тарихы мен мәдени жадының аудиовизуалды сюжеттерін іргелі синергетикалық зерттеу болып табылады.Көбінесе аудиовизуалды іске асыру әлеуметтік-мәдени үрдістердің және қазақстандық қоғамның мәдени жадысының мазмұнының репрезентативті көрінісі болып табылады.
Күтілетін нәтижелер мен қол жеткізілген нәтижелер
2023 жылда жарияланымдар тізімі:
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Білім және ғылым саласында cапаны қамтамасыз ету комитеті ұсынатын ғылыми журналдар:
- Аманжолова Д.А. Документальное кино 1920-1930-х гг. о динамике социокультурного пространства Казахской АССР // Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің ХАБАРШЫСЫ. Тарих ғылымдары сериясы. Философия. Дінтану. № 2(143)/2023. Б. 33-53. DOI: https://doi.org/10.32523/2616-7255-2023-143-2-33-53
- Маничкин Н.А. Взаимозависимое становление: поэтическая реинтерпретация символов и образов исторической памяти в Казахстане // Еdu.e-history.kz 2023. Vol. 10. Іs. 2, рр. 334–346, 2023. https://doi.org/10.51943/2710-3994_2023_10_2_334–346
- Крупко И.В. От знаков к знаниям: образы и сюжеты обретения исторической субъектности в нарративах Олжаса Сулейменова // ҚазҰУ хабаршысы. Тарихи серия, v. 110, n. 3, sep. 2023. doi: https://doi.org/10.26577/JH.2023.v110.i3.03.
конференция материалдарындағы тезистер:
- Султангалиева Г.С., Далаева Т.Т. Визуализация социальных изменений казахского общества XIX – начала XX вв. в материалах краеведческих музеев // Сб.матер.междунар.науч.-практ.конф. «Казахская степь под российским вассалитетом: история и судьбы степной элиты» – Алматы, 2022. – 132 с. С. 32-37.
- Маничкин Н.А. Аудиовизуальные аспекты культурной памяти в семьях репрессированных украинцев Казахстана (г. Караганды) // Немономиф, № 6 (2023). Специальный выпуск по материалам III международной конференции «ЭСИМДЕ». С. 62-64.
- Аманжолова Д.А. О визуальных источниках по истории Казахской АССР: некоторые вопросы изучения // XXXII Международный конгресс по источниковедению и историографии стран Азии и Африки: Россия и Восток. К 300-летию СПбГУ. 26– 28 апреля 2023 г.: Материалы конгресса / Отв. ред.: Н. Н. Дьяков, А. О. Победоносцева Кая, П. И. Рысакова. — СПб.: Изд-во РХГА, 2023. ―С.172-174.
- Аманжолова Д.А. Дружба народов и советский народ: из истории создания гимна СССР // Социальная интеграция и развитие этнокультур в евразийском пространстве: сборник материалов международной научной конференции / отв. ред. С. Г. Максимова. Вып. 12. Том 1. Барнаул: Изд-во Алт. ун-та., 2023. с. 16-22.
Жобаны жүзеге асырушылардың халықаралық және республикалық конференциялардағы баяндамалары:
- Далаева Т.Т. «Визуальные источники по истории казахов Степного края XIX – нач. ХХ вв. в Омском государственном историко-краеведческом музее» на международной научной конференции «Омская область как пограничный регион России: истоки, итоги, перспективы», 21.09.2022.
- Далаева Т.Т. доклад «Фонодокументы по истории Казахстана ХХ века: феномен звука в процессах коммеморации» на II международной научно-практической конференции с элементами научной школы «Историческая наука и образование в XXI веке», на круглом столе «Историческая наука XXI века: современные исследовательские направления и ресурсы», г.Новосибирск, РФ, онлайн, 22.03.2023.
3.Аманжолова Д.А. доклад «О визуальных источниках по истории Казахской АССР: некоторые вопросы изучения» на XXXII международном научном конгрессе по источниковедению и историографии стран Азии и Африки, г. Санкт-Петербург, РФ, онлайн, 27.04.2023.
4.Далаева Т.Т. доклад «Kazakh Soviet radio: whose voice is on the air? / Kазахское советское радио: чей голос звучит в эфире?» на международной научной конференции «Стиль «Центральная Азия»: новые локальные формы знаний, искусства и практики» в АУЦА, г.Бишкек Кыргызстан, онлайн, 28.04.2023.
5.Маничкин Н.А. доклад «Аудиовизуальные образы в мифопоэтике народов Центральной Азии: к вопросу об экзистенциальном осмыслении ритуала» на международной научной конференции «Философия религии на Востоке и Западе», Иссык-куль, с. Жениш, Кыргызстан, 23.05.2023.
6.Аманжолова Д.А. доклад «Динамика советского нациестроительства в документальном кино о Казахской АССР» на XV Конгрессе антропологов и этнологов России (КАЭР) в Санкт-Петербурге, РФ, 27.06.2023.
7.Крупко И.В. доклад «Биография Олжаса Сулейменова: Обретение исторической субъектности в эпоху постпамяти» на международной научной конференции «Иофовские чтения», г. Санкт-Петербург, РФ, онлайн, 22.04.2023.
Тағылымдамадан өту:
- Ғылыми қызметкерлерге арналған ғылыми тағлымдама: 2023 жылдың 17-27 мамыр аралығында ЮНЕСКО жанындағы Халықаралық Орталық Азия өңірін зерттеу институтында (Өзбекстан, Самарқанд қаласы) Бас ғылыми қызметкер т.ғ.к., доцент Т.Т. Далаева, жоба орындаушысы, бас ғылыми қызметкер т.ғ.д., профессор Г.С. Султангалиева тағылымдамадан өтті.
- Жобаның ғылыми қызметкері, жас ғалым, постдокторант PhD И.В. Крупко 2023 жылдың 1-11 маусым аралығында Назарбаев Университетінің Жаратылыстану және Әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдар мектебінің Тарих, философия және дінтану кафедрасында тағылмдамадан өтті.
- Далаева Т., Асымова Д. COURSERA бағдарламасында «Film, Images & Historical Interpretation in the 20th Century: The Camera Lies»тақырыбы бойынша курсты аяқтап сертификатын алды.
Далаева Т. https://www.coursera.org/account/accomplishments/verify/SYPHKU8YYNN4 – сертификат от 27.09.2023.
Асымова Д. https://www.coursera.org/account/accomplishments/verify/GMH4CS3XJC7T – сертификат от 29.08.2023.
Дәріс топтамасы
Дәрістер YouTube-тегі «Қазақстанның визуалды антропологиясы» арнасында орналастырылған және келесі сілтеме бойынша қолжетімді:
26.08.2023. Тенлик Далаева, т.ғ.к., доцент, Абай ат. ҚазҰПУ
ВЗГЛЯД ИСТОРИКА: ВОПРОСЫ КЛАССИФИКАЦИИ, ИНТЕРПРЕТАЦИИ И РЕПРЕЗЕНТАЦИИ ФОНОДОКУМЕНТОВ ИСТОРИИ КАЗАХСТАНА XIX-XX ВВ.
30.09.2023. Тенлик Далаева, т.ғ.к., доцент, Абай ат. ҚазҰПУ
АУДИОВИЗУАЛЬНЫЕ ИСТОЧНИКИ ПО ИСТОРИИ КАЗАХСТАНА XIX-XX ВВ.: МЕТОДЫ АНАЛИЗА В ИСТОРИЧЕСКИХ ИССЛЕДОВАНИЯХ
02.09.2023. Гүлмира Султангалиева, т.ғ.д., профессор, әл-Фараби ат. ҚазҰУ
ПАРАДИГМЫ «НОВОЙ СОЦИАЛЬНОЙ ИСТОРИИ» В ИЗУЧЕНИИ ВИЗУАЛЬНОЙ ИСТОРИИ КАЗАХСТАНА XIX-НАЧАЛО ХХ ВВ.
06.09.2023. Дина Аманжолова, т.ғ.д., профессор, Ресей ғылым академиясының Ресей тарихы институты
АУДИОВИЗУАЛЬНЫЕ ИСТОЧНИКИ РАННЕСОВЕТСКОГО ПЕРИОДА ПО ИСТОРИИ КАЗАХСТАНА: ПРОБЛЕМЫ АНАЛИЗА И ВОЗМОЖНОСТИ РЕКОНСТРУКЦИИ СОВЕТСКОГО ОПЫТА МОДЕРНИЗАЦИИ
09.09.2023. Игорь, Крупко, PhD, ЮНЕСКО жанындағы Мәдениеттерді жақындастыру халықаралық орталығы көрмелер бөлімінің меңгерушісі
ПЕРЕ-ИЗОБРЕТЕНИЕ ОБРАЗОВ ИСТОРИЧЕСКОЙ ПАМЯТИ КАЗАХСТАНСКОГО ОБЩЕСТВА ВТОРОЙ ПОЛОВИНЫ ХХ ВЕКА НА МАТЕРИАЛАХ ФИЛЬМА «ИСТОРИЯ ЗНАКА КОРОВЫ» 1968 Г.
13.09.2023. Дария Асымова, PhD, ассоц. профессор м.а., Абай ат. ҚазҰПУ
ХХ ҒАСЫРДЫҢ ЕКІНШІ ЖАРТЫСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БАЛАЛАР РАДИОХАБАРЛАРЫ: ПАЙДА БОЛУ ТАРИХЫ, МАҚСАТТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ
16.09.2023. Нестор Маничкин, т.ғ.к., қауымдастырылған ғылыми қызметкер, IFEAC
АУДИОВИЗУАЛЬНЫЕ ЛАНДШАФТЫ САКРАЛЬНОГО: РИТУАЛ, ПЕРФОРМАНС, КОММЕМОРАЦИЯ